اوراکل (Oracle)ها خدمات و سرویس‌های شخص ثالثی هستند که به قراردادهای هوشمند داخل بلاک چین‌ها امکان میدهند تا اطلاعات را از خارج از اکوسیستم دریافت کنند.
اوراکل‌ها همانند منبع اطلاعاتی عمل می‌کنند که می‌توان آنها را داخل قراردادهای هوشمند وارد کرد. این موضوع به قراردادهای هوشمند امکان می‌دهد تا به اطلاعات همزمانی دسترسی یابند که در بلاک چین وجود ندارند. این اطلاعات اغلب اوقات، قیمت رمز ارزهاست. اگر چه خود اوراکل‌ها یک منبع اطلاعات نیستند، اما لایه‌هایی هستند که اطلاعات درون زنجیره‌ای مربوط به رویدادهای واقعی را بررسی کرده و اطلاعات جمع‌آوری شده را در قراردادهای هوشمند ثبت می‌کنند.
اوراکل و نقش آن در دی فای چیست؟
در حال حاضر، شرکت‌های فعال در عرصه دی فای برای اطلاعات درون زنجیره‌ای همزمان به اوراکل ها متکی هستند. در واقع، ۷ مورد از ۱۰ برنامه برتر دی فای برای دریافت اطلاعات خارجی مهم، تحت پشتیبانی اوراکل‌های متمرکز یا نیمه متمرکز هستند؛ زیرا اوراکل غیرمتمرکز سریع و ایمن وجود ندارد.
نیاز به اوراکل‌ها به آن دلیل افزایش یافته است که بلاک چین‌ها اطلاعات درون زنجیره‌ای ذخیره‌شده در اکوسیستم خود ندارند. این اطلاعات معمولا از صرافیهای بزرگ ارز دیجیتال نظیر Binance و کوین‌بیس دریافت می‌شود که برنامه‌نویسی رابط کاربری آنها به صورتی است که اوراکل‌ها می‌توانند درخواست‌های خود را اجرا کنند.
انواع اوراکل ها
اوراکل ها بر اساس منبع اطلاعات، سمت و سوی اطلاعات و سطح اعتماد دسته‌بندی می‌شوند.
منبع اطلاعات می‌تواند سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری باشد. اوراکل‌های سخت‌افزاری، اطلاعات را مستقیما از دنیای فیزیکی جمع‌آوری می‌کنند و سپس آنها را به مقادیر دیجیتالی تبدیل می‌کنند که قابل ورود به قراردادهای هوشمند هستند. این موارد شامل اسکنرهای بارکد و سنسورهایی است که اطلاعات را به صورت فعال یا منفعل جمع‌آوری می‌کنند و آن را به قرارداد هوشمند انتقال میدهند. اوراکل های نرم‌افزاری اطلاعات را از منابع آنلاین و بررسی وب‌سایت‌ها دریافت می‌کنند و در نتیجه، به‌روزترین اطلاعات را به قراردادهای هوشمند ارائه میدهند. برای بلاک چین‌ها، این اطلاعات معمولا از صرافیهای رمز ارزها به دست می‌آید.
سمت و سوی اطلاعات می‌تواند به سمت درون یا بیرون باشد. در حالی که اوراکل‌های درونی به شبکه امکان میدهند تا اطلاعات را از منابع خارجی به قراردادهای هوشمند ارسال کنند، اوراکل های بیرونی به قراردادهای هوشمند اجازه میدهند تا اطلاعات را به منابع خارجی ارسال کنند.
اوراکل‌های متمرکز به عنوان نهاد مجزایی عمل می‌کنند که اطلاعات را از منبع خارجی به قرارداد هوشمند دارای ویژگی‌های امنیتی ارسال می‌کنند. هر چند، از آنجایی که همانند سیستم مالی سنتی که فقط یک نقطه شکست وجود دارد، در این مورد نیز فقط یک نود مسئول حاضر است، ورود اطلاعات به قراردادهای هوشمند در مقابل حملات و دستکاری، آسیب‌پذیرتر می‌شود.
از طرف دیگر، اوراکل‌های غیرمتمرکز برای افزایش اعتبار اطلاعات ارائه داده شده به قراردادهای هوشمند با چندین منبع خارجی متکی هستند. اوراکل های غیرمتمرکز بر اساس نکات نظریه بازی شلینگ (Schelling) کار می‌کنند که طی آن، تمام شرکت‌کنندگان بدون تبانی با یکدیگر به ارائه اطلاعات می‌پردازند. نظریه بازی شلینگ تعیین می‌کند که آیا اطلاعات اجماع یا الحاقیه‌های پیشنهاد شده، معتبر و قابل قبول هستند یا خیر.
چرا اکوسیستم دی فای به اوراکل های غیرمتمرکز نیاز دارد؟
اوراکل‌ها واسطه‌هایی هستند که اعتماد در اکوسیستم دی فای را تضمین می‌کنند.
اول از همه باید گفت که در اکوسیستم دی فای، اولویت در استفاده از اوراکل های غیرمتمرکز است؛ زیرا استفاده از اوراکل‌های متمرکز، بر خلاف شعار محصولات و برنامه‌های دی فای است؛ برنامه‌های دی فای، ابزارهای مالی هستند که بر بستر بلاک چین و در اکثر موارد بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند.
مجموع سرمایه مسدودشده (TVL) در دی فای برابر است با مجموع موجودی اتر، بیت کوین و توکن‌های ERC20 که در قراردادهای هوشمند برنامه‌های دی فای نگهداری می‌شوند. افزایش سریع TVL از ۶۷۵ میلیون دلار در ابتدای سال ۲۰۲۰ به بیش از ۷ میلیارد دلار در سه ماهه سوم سال جاری، گویای تاثیری است که اوراکل های بلاک چین بر دی فای گذاشته‌اند. این تاثیر را در سود سرمایه‌گذاری‌ها در توکن‌های نظارتی ارائه‌دهندگان اوراکل‌های غیرمتمرکز نظیر چین لینک (توکن LINK) و Band Protocol (توکن BAND) می‌توان مشاهده کرد.
استفاده از اوراکل ها در دی فای چه خطراتی به همراه دارد؟
تاخیر و مشکل اوراکل، خطرات مهم اجرای اوراکل ها در بلاک چین هستند.
مشکل اوراکل به دلیل تضاد اعتمادی به وجود می‌آید که سیستم‌های شخص ثالث متمرکز به سیستم‌های غیرمتمرکز بلاک چین و قراردادهای هوشمند وارد می‌کنند. از آنجایی که اطلاعات ارائه‌شده توسط اوراکل‌ها مستقیما به قراردادهای هوشمند وارد می‌شوند، مشخص است که اوراکل ها قدرت سلسله مراتبی در اجرای قراردادهای هوشمند در اختیار دارند. به دلیل این موضوع مهم، داشتن اوراکل‌هایی با اطلاعات معتبر و تاخیر هرچه کمتر برای دی فای بسیار حیاتی است.
راهکارهای اوراکل را می‌توان به دو بخش دسته‌بندی کرد:
- اوراکل های سریع اما ناایمن
- اوراکل های ایمن اما کُند
دسته اول اساسا اوراکل‌های غیرمتمرکز هستد که نرخ تاخیر (latency rate) کمی دارند؛ به دلیل آسیب‌پذیری به حملات مختلف نظریه بازی، بخش عمده‌ای از برنامه‌های دی فای بر بستر اوراکل های متمرکز یا نیمه متمرکز اجرا می‌شوند.
اکثر اوراکل های غیرمتمرکز از مکانیزم شلینگ‌کوین (ShellingCoin) استفاده می‌کنند که طی آن، منابع مستقل بدون هماهنگی با سایر منابع به گزارش اطلاعات و داده‌ها می‌پردازند. به دلیل عدم وجود ارتباط، این منابع واقعی‌ترین اطلاعات بر حسب قابلیت خود را گزارش میدهند و انتظار دارند که سایر منابع نیز همین کار را انجام دهند.
این مکانیزم در مقابل مشکلاتی نظیر تبانی بین طرفین، سیگنال‌دهی و حتی رشوه آسیب‌پذیر هستند؛ اگر هکری به اطلاعات ورودی حمله کند، هیچ گونه مکانیزم جبران و عکس‌العملی وجود ندارد. حتی مقداری اطلاعات اشتباه می‌تواند پیامدهای چشمگیری برای برنامه‌های متکی به اوراکل ها داشته باشد.
اوراکل‌های متمرکز در دسته اوراکل‌های ایمن اما کُند جای می‌گیرند. این اوراکل ها در مقایسه با اوراکل‌های غیرمتمرکز منسجم بوده و دارای مولفه‌های نظریه بازی هستند. این اوراکل‌ها از رای‌گیری دستی و “حل اختلاف” برای غلبه بر حملاتی استفاده می‌کنند که در صدد دستکاری اطلاعات هستند؛ اما از آنجایی که این روش‌ها دارای زمان انتظار طولانی‌تری است، برنامه‌های دی فای اغلب تمایلی به استفاده از آنها به عنوان اوراکل مطلوب و مورد نظر خود ندارند.
هر چند، علیرغم محافظت در برابر حملات نظریه بازی، هم‌چنین در معرض خطر طرف مقابل (counterparty) و احتمال زیاد هک شدن به دلیل داشتن تک نقطه شکست هستند. این موضوع، امنیت برنامه‌های دی فای در این زمینه را کاهش می‌دهد.
برنامه‌های دی فای چگونه بر محدودیت اوراکل ها غلبه می‌کنند؟
امنیت قابل توجه بر اساس نظریه بازی در مشکلات و اختلاف‌ها می‌تواند راهکارهای مختلفی به مشکل اوراکل ارائه دهد.
همان‌طور که در موارد امنیتی Synthetix و bZx مشاهده کرده‌ایم، اوراکل‌های بلاک چین در مقابل حملات هکرهایی که در صدد سوء استفاده از اختلاف قیمت و هدف قرار دادن اوراکل ها هستند، آسیب‌پذیرند؛ زیرا از نظر تئوری، خارج از مکانیزم اجماع بلاک چین هستند و در نتیجه، مکانیزم‌های امنیتی بلاک چین بر روی آنها اعمال نمی‌شود.
پیشروی عرصه توسعه اوراکل ها، پلتفرم‌هایی نظیر چین لینک، Band Protocol و کامپوند هستند. چین لینک با غول‌های فناوری نظیر گوگل، Oracle Corporation، بایننس، Gartner و حتی شبکه خدمات بلاک چین کشور چین همکاری کرده است و صحبت‌هایی با سوییفت (SWIFT) استاندارد جهانی ارتباطات بین نهادهای مالی انجام داده است.
محبوب‌ترین پروتکل‌های دی فای اجراکننده اوراکل
پروتکل‌های وام‌گیری و وام‌دهی نظیر MakerDAO، کامپوند، یونی‌سواپ و Aave از اوراکل ها برای دریافت اطلاعات خارجی استفاده می‌کنند.
پروتکل MakerDAO از محبوب‌ترین پروتکل‌های وام‌دهی دی فای است و توکن آن به این دای (Dai) دارای پشتوانه دلار است. MakerDAO از ماژول‌های اوراکل برای تعیین قیمت همزمان دارایی‌ها استفاده می‌کنند. این ماژول شامل آدرس‌های مجازی از اوراکل‌ها و گردآورندگان قراردادها هستند. این اوراکل ها، به‌روزرسانی‌های دوره‌ای قیمت را با گردآورندگانی ارسال می‌کنند که قیمت میانگین را تعیین می‌کنند و سپس به عنوان قیمت مرجع در پلتفرم موردنظر استفاده می‌شود.
کامپوند یک پروتکل بازار پول است که به کاربران امکان می‌دهد تا در ازای وثیقه خود، سود کسب کنند و یا دارایی‌های مختلف وام بگیرند. کامپوند نیز همانند MakerDAO از اوراکل‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات قیمت استفاده می‌کند و سپس آن را به اطلاعات ورودی قیمت تبدیل می‌کند. این اطلاعات توسط “مدیران” مدیریت و کنترل می‌شوند. این مدیران از دارندگان توکن اصلی کامپوند به اسم COMP هستند.
Short link : https://arzmonitor.com/?p=6776
